Dit rapport legt uit waarom meedoen in de samenleving moeilijk kan zijn voor mensen die lange tijd in een omgeving van armoede en sociale uitsluiting zijn ondergedompeld. De impact van die omstandigheden op hun ambities, zelfvertrouwen en besluitvorming, kan een minder zichtbaar maar belangrijk obstakel zijn. Inzicht in hoe het kan worden aangepakt, kan van cruciaal belang zijn om sociaal (armoede)beleid te laten werken. Het rapport verzamelt en vat de bevindingen samen vanuit de gedragswetenschappen, neurowetenschappen, sociologische en economische studies.
Sociale exclusie
In het rapport wordt gekeken naar hoe armoede en uitsluiting gedrag, ambities, hoop en keuzevrijheid beïnvloeden. Er is dus aandacht voor zowel armoede als sociale exclusie, maar wel in de wetenschap dat sociale exclusie aangewakkerd kan worden door discriminatie op basis van andere factoren dan inkomen. Denk daarbij aan religie, etniciteit, beperking, seksuele oriëntatie etc. Armoede gaat niet altijd gepaard met sociale exclusie. Maar bij gemarginaliseerde groepen, waarbij armoede en sociale exclusie al generaties lang bestaat, zijn deze onlosmakelijk met elkaar verbonden. In het rapport is er ook speciale aandacht voor intergenerationele armoede.
Kritische verschuiving in sociaal beleid
Dit rapport markeert volgens Babcock een kritische verschuiving in het denken dat ten grondslag ligt aan sociaal beleid in de EU. “Dit was de eerste keer dat de Europese Commissie echt de punten verbond tussen de effecten van de stress van armoede, trauma en onderdrukking op de manier waarop mensen denken en zich gedragen, met het feit dat we het beleid en de programmatische benaderingen moeten veranderen om dat te verklaren. Ze leggen ook verbanden met hoe deze spanningen de verwachtingen van mensen voor zichzelf en voor elkaar kunnen beïnvloeden. Ik vind het geweldig dat beleidsmakers wetenschap en theorie toepassen op programma’s en beleid.”
“We hebben een onderdrukkend beleid dat is ontworpen met een aanstootgevend stereotype: dat mensen in armoede leven omdat ze lui of gebrekkig zijn”, legt Babcock uit. “Maar we zien een revolutie die mondiaal wordt. Het is een hele nieuwe manier van denken waarin de samenleving het mensen mogelijk maakt om hun doelen te bereiken in plaats van talloze obstakels op te werpen. We moeten overschakelen van casemanagement naar coaching. Het is een besef dat mensen het verdienen om hun eigen leven vooruit te helpen, met beleid en programma’s om dat te vergemakkelijken.”
Aanbevelingen voor hervorming in EU
“Het is duidelijk dat armoedebestrijding een substantiële investering in structurele ondersteuning vereist”, schrijven de auteurs van het rapport. “Als een persoon zich zorgen maakt over basisbehoeften zoals persoonlijke veiligheid, onderdak, voedsel, zal dit onvermijdelijk een beroep doen op hun volledige mentale capaciteit, al hun cognitieve bandbreedte in beslag nemen en geen ruimte laten voor andere planning.” Dit rapport is bedoeld om een groot aantal nieuwe hervormingen in de EU te ondersteunen en dringt aan op een verschuiving van traditioneel casemanagement naar lange-termijn coaching zoals binnen de Mobility Mentoring®-aanpak gebeurt. Denk daarbij aan stabiele mentorrelaties, een focus op het versterken van het hele gezin, het behouden van een groeimindset en hoge verwachtingen en het verbeteren de executieve functies verbeteren, zoals besluitvorming, impulsbeheersing en werkgeheugen. Daarnaast doet het rapport een aantal aanbevelingen om de effecten van intergenerationele armoede beter aan te pakken. Het stelt bijvoorbeeld verbeteringen voor in de kinderopvang en het vroege onderwijs, waaronder het voorkomen van onderwijssegregatie, het benadrukken van sociaal-emotionele vaardigheden en het bevorderen van veilige, ondersteunende omgevingen. “Dit rapport is het bewijs van de bereidheid van mensen om grote veranderingen in hun denken aan te brengen”, zegt Babcock. “Ik zie dat als ongelooflijk veelbelovend.”
Download hier het hele rapport van de EU-commissie: Poverty and mindset