“De weg uit de armoede begint volgens Groningen met het wegnemen van stress en het bieden van maatwerk. Het meenemen van mensen in plaats van sancties opleggen. In hun nieuwe aanpak biedt Groningen dat maatwerk en luistert beter naar hun inwoners.” Sinds 2018 helpt de gemeente inwoners in bepaalde wijken met de aanpak Mobility Mentoring®, of vanuit het gedachtegoed. Het gaat volgens wethouder Isabelle Diks namelijk om een manier van kijken; naar je inwoners en naar je dienstverlening. “Mobility Mentoring® werkt aan de voorkant en aan wat een inwoner zelf wil. Dus niet wat zij opgelegd krijgen vanuit instanties. Eigen regie, kleine stappen en maatwerk zijn dus enorm belangrijk. In feite vergroten we het ‘doe-vermogen’. We leren de deelnemers te kijken naar wat ze écht zélf willen. En het dan ook te doen. Mobility Mentoring® is gestoeld op wat we weten over de invloed van stress op de hersencapaciteit en executieve functies als plannen, organiseren, overzien van wat er moet gebeuren. Door de deelnemer te coachen en inzicht te geven in zijn of haar leefsituatie, zorgen we voor rust en overzicht. Op deze manier werken we in kleine stappen aan de door deelnemers zelf gekozen doelen.”
“Hun stress neemt af, hun zelfvertrouwen groeit”
“We zien dat veel inwoners van deze wijken kansen hebben gemist in hun leven. Er is soms sprake van meervoudige problematiek en altijd van moeite met rondkomen. Het meest schrijnend is dat hierdoor ook de kansen van kinderen kleiner zijn. Dat is één van de belangrijkste dingen die we willen uitbannen. We zien dat deelnemers van Mobility Mentoring® grotere stappen maken dan ze zelf voor mogelijk hadden gehouden. Dat is van klein naar groot: van vrijwilligerswerk tot opleidingen en betaald werk. Hun stress neemt af, hun zelfvertrouwen groeit. Ze gaan van overleven naar leven, of zoals we ook wel eens zeggen: van moet naar moed. En ze worden een ander rolmodel voor hun kinderen. Die impact is groot en we hopen hiervan op lange termijn ook tastbare resultaten te zien.”
“Een deelnemer zei na 22 jaar in de bijstand: ik wil er vandaag nog uit, het is genoeg. We maakten haar schulden beheersbaar met hulp van de GKB. We hielpen haar met testen en ze bleek bijna hbo-niveau te hebben. We betalen nu een mbo4-opleiding voor haar. Ze doet het fantastisch. Intussen is zij zelf buddy van een aantal gezinnen. Nog een half jaar en dan kan ze zo de arbeidsmarkt op.”
“De buddy’s verstaan hun vak en weten uit ervaring wat leven in armoede betekent”
In de Groningse wijken Beijum, Lewenborg, Selwerd en De Wijert worden gezinnen intensief ondersteund door buddy’s. Deze zorgvuldig geselecteerde vrijwillige professionals, die weten hoe het is om in armoede te leven, werken vanuit het DNA van de wijk en zijn gekoppeld aan een vaste medewerker van een WIJ-team. Vorig jaar ontvingen de buddy’s de Innovatie-Award van het Mobility Mentoring® netwerk voor hun vernieuwende aanpak. “De buddy’s zijn heel belangrijk. Zij trekken minimaal een jaar lang op met een gezin. Ze verstaan hun vak maar weten ook uit ervaring wat leven in armoede betekent. Ze zijn gedreven, denken in kansen. En ze zijn de brug naar hulpverleners en instanties. Maar altijd samen en in overleg met de deelnemer. Deze combinatie werkt heel goed; de deelnemers stellen zich meer open, durven te vragen maar ook ‘nee’ te zeggen tegen iets dat ze niet willen.”
“We zien soms spectaculaire vooruitgang – de eigen regie en zelfvertrouwen van deelnemers neemt toe. Het uitvalpercentage is laag; bijna alle deelnemers doen minimaal een jaar mee, tenzij ze werk hebben. Het buddy-team bestaat al bijna 3 jaar in deze samenstelling.”
Voorheen deden de buddy’s dit op vrijwillige basis. Maar sinds dit jaar heeft de gemeente een aantal buddy’s een contract kunnen aanbieden. “We hebben voor elke betaalde buddy een intern dienstverband of contract kunnen regelen [totaal nu zes van de tien, 2 hadden al een betaalde baan bij de gemeente, 2 volgen nog een studie]. Ze werken vanuit daar voor het project Kansrijk Oost. Het zijn zorgvuldige procedures, waarbij we ook voor de buddy’s rekening hebben gehouden met een mogelijke armoedeval. We hebben er een businesscase van gemaakt die we intern nog verder gaan gebruiken.”
“Veel inwoners ervaren eenzaamheid en afstand, ook naar de gemeente”
“We zien dat de coronacrisis grote gezinnen, met beperkte ruimte en financiële middelen, raakt. Of huishoudens waar nu al sprake is van gespannen verhoudingen. Inwoners die nu al niet gemakkelijk rond kunnen komen en door baanverlies nog verder in de problemen komen. Heel veel inwoners ervaren eenzaamheid en afstand, ook naar de gemeente en de voorzieningen. En hoe hard we daar ook aan werken, dit zal nog een lange nasleep hebben.”
“We moeten meer weten over wat stress met mensen en hun gedrag doet”
Zoals eerder benadrukt vindt de wethouder het belangrijk dat er breder kennis wordt genomen van het gedachtegoed achter Mobility Mentoring®. “We moeten, meer algemeen binnen het sociaal domein, maar ook daarbuiten, veel meer weten over wat stress met mensen doet. En welke invloed dat heeft op het gedrag van je inwoners en hoe je je eigen gedrag en dienstverlening daarop kunt aanpassen. En dat we erkennen dat inwoners niet altijd in staat zijn om aan onze verwachtingen, de regels of wetgeving te voldoen, zonder vorm van ondersteuning. We zien gelukkig dat we hier als gemeente meer en meer in veranderen, maar het kan altijd beter. En als je Mobility Mentoring® als aanpak wilt inzetten overdenk dan goed waarom en waarvoor. Ga niet als een olifant in de porseleinkast te werk, door de aanpak rücksichtslos in te voeren. Maar kijk: waar is het nodig, waar kan het als instrument in de rugzak en hoe kunnen we ervoor zorgen dat het gedachtegoed bij iedereen tussen de oren komt. Iedere gemeente, klein of groot, ongeacht de politieke kleur, kan Mobility Mentoring® en het gedachtegoed toepassen.”
Wethouder Isabelle Diks
Wensen voor komende jaren?
- Geen kind mag opgroeien in armoede.
- Woud van wet- en regelgeving: beter begaanbaar en minder complex.
Wat heb je nodig?
- Ontkokering.
- Verbinding binnen het sociaal domein.
- Investering in de voorkant, geen reparatie aan de achterkant.
- Integrale dienstverlening, maar dan écht.