Aandachtspunten voor het betrekken van mensen met een lichtverstandelijke beperking

De groep mensen met een lichtverstandelijke beperking (LVB) is heel gevarieerd. Sommigen lukt het om goed mee te komen in de maatschappij, anderen lukt dit minder. Dit blijkt onder andere uit de vraag naar ondersteuning die onder deze doelgroep blijft toenemen. Factoren die in deze context genoemd worden zijn een steeds complexer wordende samenleving, gebrek aan goede ondersteuning en de (vaak) beperkte herkenbaarheid van deze doelgroep. De beoogde inclusieve samenleving komt hierdoor in gedrang. Het artikel ‘Beperking of ‘gewoon anders’?’ behandelt aandachtspunten om iedereen, ook mensen met een verstandelijke beperking, meer mee te laten doen.

In 2016 werd het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap in Nederland. Het doel van dit verdrag is ‘het bevorderen, beschermen en waarborgen van de mensenrechten van mensen met een beperking – van welke aard dan ook’. Grondbeginselen in het verdrag zijn toegankelijkheid, persoonlijke autonomie en volledige participatie. De overheid dient bij het maken van beleid en wetgeving rekening te houden met deze grondbeginselen. In de laatste maand van 2019 verschenen echter tegenovergestelde berichten in het nieuws, gebaseerd op de schaduwrapportage van de Alliantie VN-verdrag Handicap. De positie van mensen met een beperking, waaronder mensen met een LVB, is juist verslechterd sinds het VN-verdrag Handicap. Er is onder mensen met een beperking onder andere méér armoede, méér werkloosheid en onvoldoende passende zorg en ondersteuning. Ook de resultaten van het interdepartementaal beleidsonderzoek (IBO, september 2019) naar mensen met een LVB wijzen dezelfde richting uit. Mensen met een LVB krijgen niet altijd de goede hulp en kunnen niet altijd naar vermogen deelnemen aan de samenleving. Dit komt onder andere doordat communicatie vaak ingewikkeld en ineffectief is, de samenleving mensen met een LVB over het hoofd ziet (‘onzichtbaarheid’) en mensen met een LVB vaak per probleem ergens anders hulp moeten vragen.

De juiste ondersteuning

Aan de andere kant van het spectrum verschijnen de laatste jaren steeds meer handreikingen over hoe om te gaan met mensen met een LVB, bijvoorbeeld de Handreiking Middelengebruik en verslaving bij mensen met een LVB en de Handreiking LVB en schulden. Dergelijke handreikingen zijn vaak informatief, maar niet altijd van toepassing op de totale groep mensen met een LVB. Niet alle mensen met een LVB hebben bijvoorbeeld schulden of kampen met een verslaving. Generalisatie ligt al vrij snel op de loer, zoals ook wordt benadrukt in het onlangs verschenen boek Het gezin centraal en LVB (2019). Het is van belang om de groep mensen met een LVB die op sommige leefdomeinen wél problemen ervaren, (tijdig) in het vizier te krijgen en de juiste ondersteuning te bieden. De  ondersteuning moet dan zodanig ingericht worden dat het te begrijpen is voor mensen met een LVB. Dit betekent onder andere dat je in gesprek moet gaan met mensen met een LVB hoe je deze ondersteuning het best in kunt richten. Met andere woorden: praten met mensen in plaats van praten over mensen. Dit wordt ook beaamd in de schaduwrapportage van het VN-verdrag: ‘betrek altijd mensen met beperkingen bij het maken van plannen, beleid en wetten.’

Ervaring van Mieke
“In hoe er wordt aangekeken tegen mensen met een LVB is nog heel wat te winnen. Wij kunnen veel meer dan sommige mensen denken. Natuurlijk hebben wij ook onze onmogelijkheden, maar wie niet? Wij kunnen juist sommige dingen ook weer heel goed. Er wordt nu ook veel te veel naar papier gekeken. Op papier staat het IQ. Maar dat zegt niets over wie de persoon is. Je bent ook een mens, ga daar eens mee in gesprek.”
Bron: IBO Mensen met een licht verstandelijke beperking (2019) / AEF, Wij zijn meer dan alleen ons IQ (2018)

Hoe kun je ervoor zorgen dat dienstverlening en beleid goed aansluiten op de gevarieerde groep mensen met een lichtverstandelijke beperking? Dat leest u in dit artikel (pdf, 156 kB). Belangrijke aspecten daarbij zijn onder andere maatwerk en tijdige signalering. Ook begrijpelijke communicatie is een belangrijke sleutel voor mensen met een LVB om goed mee te komen in de maatschappij. In deze factsheet (pdf, 129 kB) presenteren we praktische tips voor begrijpelijke communicatie.

Mobility Mentoring®
Mobility Mentoring® is een voorbeeld van een integrale aanpak waarin de mens centraal staat. In deze aanpak is dan ook veel aandacht voor verschillende doelgroepen, zoals mensen met een LVB of laaggeletterden. Hoe pas je Mobility Mentoring® toe bij mensen met LVB? Wat moet je dan wel of wat moet je dan juist niet doen? In dit artikel geven we een theoretische verdieping en praktische tips over hoe je dit in de praktijk van Mobility Mentoring® kan toepassen.

Dit artikel is exclusief voor de leden van het leernetwerk. Log in om het bericht ‘Mobility Mentoring® bij mensen met LVB’ te lezen. Nog geen lid en ben je benieuwd of de Mobility Mentoring® aanpak ook voor jouw organisatie interessant is? Lees hier over ons aanbod.

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*

*

*